Σε κλίμα συγκίνησης, σεβασμού, αγάπης και ανεκλάλητης χαράς, η Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης υποδέχθηκε το απόγευμα της Δευτέρας 25 Νοεμβρίου 2024 την Αυτού Θεία Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Είναι η πρώτη φορά ανά τους αιώνες που Πρωτεύθυνος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας επισκέπτεται την Σπάρτη και η ευμενής του παρουσία καταγράφεται ως σταθμός στην τοπική εκκλησιαστική ιστορία.
Ειδικότερα, στα γεωγραφικά όρια της Ιεράς Μητροπόλεώς υποδέχθηκαν τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη ο Μητροπολίτης Μονεμβασίας κ. Ευστάθιος, ο Δήμαρχος Σπάρτης κ. Μιχαήλ Βακαλόπουλος, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Δημήτριος Πτωχός, ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Λακωνίας κ. Θεόδωρος Βερούτης, ο Διοικητής της Στρατιωτικής Φρουράς Λακωνίας, Ταξίαρχος κ. Δημήτριος Αννετούδης, ο Περιφερειακός Αστυνομικός Διευθυντής Πελοποννήσου Ταξίαρχος κ. Ηλίας Αξιοτόπουλος και ο Αστυνομικός Διευθυντής Λακωνίας κ. Βασίλειος Τσιγαρίδης.
Τον Πατριάρχη συνοδεύουν στην επίσκεψή του: ο Μητροπολίτης Προικοννήσου κ. Ιωσήφ, ο Μητροπολίτης Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, ο Πανοσιολογιώτατος Μέγας Εκκλησιάρχης κ. Αέτιος, Διευθυντής του Ιδιαιτέρου Πατριαρχικού Γραφείου, ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου κ. Ελευθέριος Χρυσοχόος, ο Ιερολογιώτατος Διάκονος κ. Ανατόλιος Δοξαστάκης και οι εντιμολογιώτατοι κ.κ. Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής, καθηγητής, Διευθυντής του Α΄ Πατριαρχικού Γραφείου, Νικόλαος – Γεώργιος Παπαχρήστου, Διευθυντής του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και Στυλιανός Μουχλίδης, Γραμματέας.
Στη συνέχεια, η πομπή των οχημάτων κινήθηκε προς την Σπάρτη. Η επίσημη υποδοχή έλαβε χώρα στην είσοδο του πανηγυρίζοντα Ιερού Ναού Οσίου Νίκωνος του ‘’Μετανοείτε’’ παρουσία σύσσωμου του ιερού κλήρου, των επίσημων προσκεκλημένων, των τοπικών αρχόντων, της μαθητιώσας νεολαίας, πολιτιστικών συλλόγων και πλήθους πιστών, που είχαν κατακλύσει τον Ναό και τον περιβάλλοντα χώρο. Παράλληλα, τιμητικό άγημα και στρατιωτική μπάντα απέδωσαν τιμές.
Μετά την είσοδο στον Ιερό Ναό, τελέσθηκε η Δοξολογία προεξάρχοντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη.
Τον Προκαθήμενο της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας προσφώνησε αρχικά ο Μητροπολίτης κ. Ευστάθιος. Ο σεπτός Ποιμενάρχης μας επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι σύσσωμος κλήρος και λαός υποδέχονται με αισθήματα απύθμενης χαράς, συγκίνησης, σεβασμού, τιμής και αγάπης τον Πρωτεύθυνο της Ορθοδοξίας και θεματοφύλακα των παραδόσεων του Γένους μας. Ο Μητροπολίτης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην πολυσχιδή και χαρισματική προσωπικότητα του Παναγιωτάτου αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Σέ μιά ἐποχή κοσμογονικῶν ἐξελίξεων καί πολύμορφης καί πολυώνυμης σύγχυσης καί κρίσης, ἀπό τήν ὁποία δυστυχῶς δέ διαφαίνεται ἄμεση διέξοδος, ἡ Πρωτόθρονη Ἐκκλησία εὐλογήθηκε νά ἔχει στήν Κορυφή της Πατριάρχη μέ διεθνές κύρος καί μέ ἐπίγνωση τῆς κομβικῆς ἀποστολῆς του στή σύγχρονη συγκυρία. Οἱ θέσεις καί οἱ δραστηριότητές Σας σέ φλέγοντα θέματα τοῦ σύγχρονου βίου, ὅπως τό φυσικό περιβάλλον, ἡ τρομοκρατία, ὁ πόλεμος, ἀπηχοῦν τή βαθιά ποιμαντική Σας ἀγωνία καί τήν ἀνταπόκρισή Σας στήν ἱστορική εὐθύνη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ». Στη συνέχεια, ο Ποιμενάρχης αναφέρθηκε στην πλούσια ιστορία του ευλογημένου τόπου από αρχαιοτάτων χρόνων, αλλά και στα πρόσωπα που άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους αποτελώντας πρότυπα πίστεως, φιλοπατρίας, ηρωισμού και πνευματικής παραγωγής.
Ο Μητροπολίτης παρακάλεσε τον Πατριάρχη να ευλογήσει την εκκλησιαστική άμπελο της Ιεράς Μητροπόλεώς, τον χριστοφόρο λαό, τον ιερό κλήρο, τους τοπικούς άρχοντες και ιδιαίτερα τους νέους και τις νέες μας, που αποτελούν την ελπίδα και την απαντοχή μας στης απελπισίας τον καιρό. Κατακλείοντας την προσφώνησή του, αφενός εξέφρασε τις ευγνώμονες ευχαριστίες τόσο του ιδίου όσο και του χριστεπώνυμου πληρώματος της τοπικής Εκκλησίας προς τον Παναγιώτατο για την Αγιοκατάταξη του Εθνοϊερομάρτυρος Ανανίου Λαμπάρδη, Μητροπολίτη Λακεδαιμονίας, αφετέρου Του πρόσφερε ένα συμβολικό δώρο, εις ανάμνηση της επισκέψεώς Του στην Σπάρτη, και συγκεκριμένα έναν ασημένιο δίσκο, ο οποίος φέρει στο μέσο του ανάγλυφο της προτομής του Αγίου ενδόξου Εθνοϊερομάρτυρος Ανανίου και γύρω του την αφιερωτική επιγραφή: «ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙῼ, οἰακιστῇ τοῦ παγκοίνου σκάφους τῆς Θεοδμήτου Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῷ εὐλογήσαντι δαψιλῶς λιταῖς πρός Θεόν τόν λαόν τῆς Ὁσιοσκεπάστου Σπάρτης, ἅμα τῇ Αὐτοῦ εὐμενεῖ ἐπισκέψει, ἱερογραφησομένῃ ὡς σταθμῷ εἰς τήν τοπικήν ἐκκλησιαστικήν ἱστορίαν, προσφέρεται ὡς ἐλάχιστον ἀντιμίσθιον καί κανίσκιον εὐγνωμοσύνης καί ἐξιδιασμένης ἀγάπης βαθυσεβάστως. ὑπό τοῦ ἐλαχίστου ἐν Ἐπισκόποις Εὐσταθίου». Επίσης, προσφέρθηκε στον Προκαθήμενο της Ορθοδοξίας μία χειροποίητη εικόνα του Αγίου Βαρθολομαίου φιλοτεχνημένη από το εργαστήριο αγιογραφίας της Ιεράς Μονής Ζερμπίτσης.
Ακολούθως, τον Πατριάρχη προσφώνησαν καταλλήλως ο Δήμαρχος Σπάρτης κ. Μιχαήλ Βακαλόπουλος και ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Δημήτριος Πτωχός.
Οι προσφωνήσεις ολοκληρώθηκαν με τον Προϊστάμενο του Ι.Ν. Οσίου Νίκωνος, Αιδεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π. Αθανάσιο Σπηλιώτη, ο οποίος εκ μέρους του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου πρόσφερε στον Παναγιώτατο ένα αργυροποίητο θυμιατό.
Στην αντιφώνησή του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ευχαρίστησε για την θερμή υποδοχή κλήρου και λαού και για τις εγκάρδιες προσφωνήσεις. Επίσης, εξέφρασε την χαρά του που επισκέπτεται την ιστορική κι ευλογημένη Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης, έναν τόπο έχοντα πνευματικούς δεσμούς και κοινούς αγώνες μετά του Ιερού Κέντρου της Ορθοδοξίας, όπου αγίασαν και αγιάσθησαν πολλοί Όσιοι και δίκαιοι, μεταξύ των οποίων και ο προσφάτως καταταγείς στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας Εθνοϊερομάρτυρας Ανανίας. Ο Παναγιώτατος επισήμανε ότι επισκέπτεται την Σπάρτη, ύστερα από την ευγενική πρόσκληση του σεπτού Ποιμενάρχη, για να τιμήσει την μνήμη του Εφόρου της λακωνικής πρωτεύουσας, Οσίου Νίκωνος του ‘’Μετανοείτε’’, του οποίου η μαρτυρία και το κήρυγμα παραμένουν ανεξίτηλα. Εν συνεχεία, μίλησε με θερμά λόγια για τον κ. Ευστάθιο, τον οποίο χαρακτήρισε αντάξιο συνεχιστή του ποιμαντικού έργου του Οσίου Νίκωνος κοσμούμενο με ανεκτίμητη, πολυεπίπεδη και πολυσχιδή πνευματική και όχι μόνο προσφορά. Παράλληλα, συνεχάρη τον εκλεκτό και σεμνό Βοηθό Επίσκοπο της Ιεράς Μητροπόλεως Θεοφιλέστατο κ. Θεόφιλο. Επιπροσθέτως, ευχαρίστησε τον Δήμαρχο Σπάρτης, τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, τους τοπικούς άρχοντες και τον ευσεβή λαό τονίζοντας ότι η επίσκεψη αυτή ενισχύει τους διαχρονικούς πνευματικούς δεσμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Πελοπόννησο, οι οποίοι εδράζονται και εις τον εκ Δημητσάνης ιερομάρτυρα προκάτοχό Του Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄. Ολοκληρώνοντας, ευχήθηκε το χριστεπώνυμο πλήρωμα της τοπικής Εκκλησίας να έχει τη χάρη και την ευλογία του Τριαδικού Θεού.
Ο Πρωτεύθυνος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας πρόσφερε στον Μητροπολίτη κ. Ευστάθιο ένα Ιερό Ευαγγέλιο για τον Ι.Ν. Οσίου Νίκωνος, το οποίο είναι αντίγραφο Ιερού Ευαγγελίου αποθησαυρισμένου στο Πατριαρχικό θησαυροφυλάκιο, καθώς και ένα σετ αργυρών δισκαρίων. Επίσης πρόσφερε, ως ευλογία, από ένα εγκόλπιο στον σεπτό Ποιμενάρχη και τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Λακεδαιμονίας, καθώς και έναν επιστήθιο σταυρό, αντίγραφο του Σταυρού της Αγίας και Μεγάλης Οικουμενικής Συνόδου της Κρήτης, στον Προϊστάμενο του Ιερού Ναού π. Αθανάσιο Σπηλιώτη.
Ακολούθησε, η τέλεση της ακολουθίας του Μεγάλου Πανηγυρικού Εσπερινού χοροστατούντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου και με τη συμμετοχή των προσκεκλημένων Μητροπολιτών Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, Φωκίδος κ. Θεοκτίστου, Μάνης κ. Χρυσοστόμου, Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρου και Μαντινείας και Κυνουρίας κ. Επιφανίου, καθώς και των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων Τεγέας κ. Θεοκλήτου και Λακεδαιμονίας κ. Θεοφίλου.
Άριστη ήταν η παρουσία των καλλικέλαδων ιεροψαλτών και στα δύο ιερά αναλόγια. Συγκεκριμένα, στο δεξιό αναλόγιο έψαλλαν μέλη του Συλλόγου Ιεροψαλτών Λακωνίας “Πέτρος ο Πελοποννήσιος” με χοράρχη τον Πρωτοψάλτη κ. Παναγιώτη Τζανάκο, Άρχοντα Μαΐστορα της Μεγάλης Εκκλησίας. Στο αριστερό αναλόγιο έψαλλαν μέλη της χορωδίας της Ιεράς Μητροπόλεως Μαντινείας και Κυνουρίας, με χοράρχη τον Πρωτοψάλτη του Μητροπολιτικού Ναού Τριπόλεως και καθηγητή εκκλησιαστικής μουσικής κ. Βασίλειο Γεωργαρά.
Κατά την υποδοχή του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη και στον Μεγάλο πανηγυρικό Πατριαρχικό Εσπερινό παρέστησαν: ο Βουλευτής Λακωνίας κ. Αθανάσιος Δαβάκης, ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Ελληνικής Βουλής, οι Βουλευτές Λακωνίας κ. Νεοκλής Κρητικός και κα Νάγια Γρηγοράκου, Βουλευτές όμορων Νομών, ο Διοικητής ΔΙΚΕ Πελοποννήσου Υποστράτηγος Τσουλουβής Απόστολος, ο Περιφερειακός Αστυνομικός Διευθυντής Πελοποννήσου Ταξίαρχος Αξιοτόπουλος Ηλίας, Αντιπεριφερειάρχες, οι Δήμαρχοι του Νομού και γειτονικών περιοχών, μέλη της Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ Βαθμού, στελέχη του δικαστικού κλάδου, εκπρόσωποι όλων των βαθμίδων της Εκπαίδευσης, φορέων και συλλόγων.
Ακολουθεί η προσφώνηση του Μητροπολίτη κ. Ευσταθίου:
Παναγιώτατε
Ἀρχιεπίσκοπε Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης
καί Οἰκουμενικέ Πατριάρχα
Κύριέ μου, Κύριε ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΕ,
Οἱ προσκεκλημένοι μας Σεβασμιώτατοι καί Θεοφιλέστατοι Ἱεράρχες, ὁ Ἱερός Κλῆρος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, ἡ ἐκπρόσωπος τοῦ Προέδρου τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως κ. Ζέττα Μακρῆ, Ὑφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων καί Ἀθλητισμοῦ, ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων, οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ λαοῦ μας στό Ἑλληνικό Κοινοβούλιο, ὁ κ. Περιφερειάρχης Πελοποννήσου, οἱ ἐκλεκτοί ἄρχοντες τοῦ Νομοῦ, τῶν γειτονικῶν Νομῶν καί τῆς περιωνύμου πόλεώς μας, οἱ γενναιότατοι ἐκπρόσωποι τοῦ Στρατοῦ, τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Σώματος, οἱ Πρυτάνεις καί Κοσμήτορες τῶν Πανεπιστημίων Ἀθηνῶν, Θεσσαλίας καί Πελοποννήσου, οἱ Καθηγητές καί τῶν τριῶν Βαθμίδων τῆς Ἐκπαιδεύσεως, τά ἐλπιδοφόρα νιᾶτα τοῦ τόπου μας, οἱ ἐκπρόσωποι τῶν Ὁμογενῶν μας, ὁ εὐλογημένος, εὐάγωγος, εὐαίσθητος καί φιλογενής λαός μας καί ἡ ἐλαχιστότητά μας Σᾶς ὑποδεχόμαστε «ἀγαλλομένῳ ποδί» καί μέ αἰσθήματα ἀνεκλάλητης χαρᾶς, συγκινήσεως, σεβασμοῦ, τιμῆς καί ἀγάπης καί Σᾶς ἀπευθύνουμε μυριόστομο καί ἐγκάρδιο τό ὡς «εὖ παρέστητε».
Ἔρχεσθε ἀπό τό Θυσιαστήριο ἐκεῖνο πού «ἔπηξεν Ἀνδρέας ὁ Πρωτόκλητος» καί τό στόλισαν μεγάλες οἰκουμενικές μορφές ἁγίων Ἐπισκόπων καί Μαρτύρων τῆς ἀμωμήτου πίστεώς μας. Ἔρχεσθε ἀπό τή σπιθαμή ἐκείνη τῆς γῆς πού βρίσκεται στό ἀκρότατο σημεῖο τοῦ Κερατίου κόλπου, ὅπου τό Φανάρι τοῦ Γένους μας διαφυλάσσει ὡς θησαυροφυλάκιο τά καταγεγραμμένα θαύματα, ἀλλά καί τά τραύματα τοῦ γενναίου λαοῦ μας, γιά νά δοξάζεται γιά τά πρῶτα ὁ Δοτήρ παντός ἀγαθοῦ Κύριός μας καί νά παρακαλεῖται ἐκτενῶς ἡ γεννήσασα ἰατῆρα τῶν ἀνθρώπων Κυρία Θεοτόκος, γιά τά δεύτερα. Ἔρχεσθε ἀπό τήν «Κλεινή καθέδρα τοῦ Μ. Κωνσταντίνου, τή Ρώμη τή νεότερη, πού τόσο ξεπερνᾶ τίς πόλεις ὅλου τοῦ κόσμου ὅσο τή γῆ ὁ ἀστροστολισμένος οὐρανός», γιά νά θυμηθοῦμε τήν ἐπιτυχημένη διατύπωση τοῦ προκατόχου Σας ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου.
Ἡ ὁσιοσκέπαστη πόλη τῆς πειθαρχίας καί τοῦ μέτρου Σᾶς καλωσορίζει στόν πανίερο Ναό τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν Νίκωνος τοῦ «Μετανοεῖτε» σέ μιά ἡμέρα κατά τήν ὁποία γιορτάζεται πανηγυρικά ἡ μνήμη τοῦ πολιούχου μας, τοῦ εὐργετήσαντος πολυμερῶς καί πολυτρόπως τόν τόπο μας καί τούς ἀνθρώπους του ἐπί χίλια καί πλέον ἔτη.
Χωρίς σχῆμα ὑπερβολῆς «σήμερον τά ἄνω τοῖς κάτω συνεορτάζει καί τά κάτω τοῖς ἄνω συνομιλεῖ». Σήμερον ἡ ἡρωοτόκος και ἁγιοτόκος κατά Μονεμβασίαν καί Σπάρτην Ἐκκλησία εὐφραίνεται καί σεμνύνεται ἐν Κυρίω, διότι ὑποδέχεται στούς κόλπους αὐτῆς, γιά πρώτη φορά στήν ἱστορία της, Οἰκουμενικό Πατριάρχη καί μάλιστα τήν Παναγιότητά Σας. Ὑποδεχόμαστε τόν Πρωτεύθυνο τῆς Ὀρθοδοξίας, Ἐσᾶς, πού κρατᾶτε ἀναμμένη τήν κανδήλα τοῦ Ἱεροῦ Θυσιαστηρίου τῆς περικλεοῦς Ἑπταλόφου, τῆς πόλεως τῶν ὀνείρων μας, ὑπομένετε μέ γενναιότητα ποικίλους πειρασμούς καί συνεχῶς κινεῖσθε μεταξύ δόξης καί ἀβύσσου, μεταξύ σταυροῦ καί Ἀναστάσεως, δίδοντας μέ αὐτόν τόν τρόπο παράδειγμα πρός μίμηση γιά ἐκείνους πού βιώνουν τίς δικές τους δοκιμασίες.
Στό ἱερό πρόσωπό Σας ἡ ἐναρμόνιση τῶν ἔμφυτων χαρισμάτων μέ τίς ἐπίκτητες δεξιότητες ἐναργῶς διακρίνεται, γι΄αὐτό θεωρεῖσθε ξεχωριστή προσωπικότητα. Σέ μιά ἐποχή κοσμογονικῶν ἐξελίξεων καί πολύμορφης καί πολυώνυμης σύγχυσης καί κρίσης, ἀπό τήν ὁποία δυστυχῶς δέ διαφαίνεται ἄμεση διέξοδος, ἡ Πρωτόθρονη Ἐκκλησία εὐλογήθηκε νά ἔχει στήν Κορυφή της Πατριάρχη μέ διεθνές κύρος καί μέ ἐπίγνωση τῆς κομβικῆς ἀποστολῆς του στή σύγχρονη συγκυρία. Οἱ θέσεις καί οἱ δραστηριότητές Σας σέ φλέγοντα θέματα τοῦ σύγχρονου βίου, ὅπως τό φυσικό περιβάλλον, ἡ τρομοκρατία, ὁ πόλεμος, ἀπηχοῦν τή βαθιά ποιμαντική Σας ἀγωνία καί τήν ἀνταπόκρισή Σας στήν ἱστορική εὐθύνη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.
Σήμερα, ὅμως, στό πάνσεπτο πρόσωπό Σας ὑποδεχόμαστε καί σύμπασα τή Με¬γάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, τήν ἄφθαρτη κιβωτό καί τόν ἀειφεγγῆ φάρο τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως καί τῶν Ἀποστολικῶν καί Πατερικῶν παραδόσεων, πρός τήν ὁποία ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔχει πάντοτε τά βλέμματα στραμμένα. Γιατί ποιός μπορεῖ νά ἀρνηθεῖ ὅτι ὁ Ἑλληνισμός θά ἦταν μιά κουκίδα στόν χάρτη τῆς Ἀνθρωπότητας χωρίς τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο; Ἡ πρωτόθρονη Ἐκκλησία πλανητοποιεῖ τό Γένος, δίδει διάσταση καί ἔκφραση ὑπερφυλετική καί χαρίζει κλώνους καί βλαστούς καί κυρίως κορμό στό κοσμικό δένδρο τοῦ Πνεύματος.
Παναγιώτατε,
Ἔρχεσθε σέ ἕναν ἱστορικό καί πασίγνωστο τόπο, στόν ὁποῖο «ἔχει ὀμορφιά καί χάρη τό πιό φτωχό κλαδί, τό πιό μικρό χορτάρι». Ἐδῶ γεννήθηκε ὁ σοφός Νομοθέτης Λυκοῦργος, ὁ εἰσηγητής τοῦ πολιτεύματος τῆς ἐγκράτειας, τῆς φιλοπατρίας, τῆς γενναιότητας, τῆς ἰσότητας, ἀλλά καί ὁ λεοντόκαρδος ἥρωας Λεωνίδας, ὁ ὁποίος ἐθυσιάσθη ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν καί διέσωσε τήν ἀξιοπρέπεια τῶν Ἑλλήνων. Ἡ περιάκουστη περιοχή μας καί συγκεκριμένα ἡ καστροπολιτεία τοῦ Μυστρᾶ ἔγινε ἀφετηρία τῆς μαρτυρικῆς πορείας τοῦ ἐνδόξου Αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου τοῦ ΙΑ΄ τοῦ Παλαιολόγου. Ἐδῶ ψηλά, στόν μητροπολιτικό Ναό τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ Μυστρᾶ τήν 6η Ἰανουαρίου 1449 ἐστέφθη Αὐτοκράτορας τῶν Ρωμαίων καί Βασιλέας τῶν Ἑλλήνων καί τέσσερα χρόνια ἀργότερα ἔμελλε νά θυσιασθεῖ ἡρωικά πολεμώντας στά τείχη τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀφοῦ ἀρνήθηκε νά παραδώσει ἀμαχητί τή βασιλίδα τῶν πόλεων στόν κατακτητή. Καί μετά ἀπό τέσσερις αἰῶνες ἡ Ἐπαρχία μας ἀνεδείχθη σέ πυρῆνα ἐνεργό τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821 καί ἔδωσε τά μέγιστα στόν Ἀγῶνα. Ἀπό αὐτόν τόν τόπο ἔφυγαν σέ πολύ δύσκολες ἐποχές καί πῆγαν σ΄ὅλα τῆς γῆς τά μήκη καί τά πλάτη ἄνθρωποι πάμπτωχοι. Στή νέα τους πατρίδα πάλεψαν μέ τίς ἀναρίθμητες ἀντιξοότητες τῆς ζωῆς, γιγάντωσαν τή θέλησή τους καί κατόρθωσαν τήν ἀξιοθαύμαστη ὑπέρβαση, φθάνοντας σέ ὕψη δυσθεώρητα στήν πολιτική, στίς τέχνες, στήν ἐπιχειρηματικότητα καί στήν ἐπιστήμη. Οἱ Σπαρτιάτες καί ὅλοι οἱ Λάκωνες, ὅσοι ζοῦν ἐδῶ μόνιμα καί οἱ ὁμογενεῖς μας, οἱ ὁποῖοι δέ φεύγουν ἀπό τή σκέψη μας οὔτε στιγμή, εἶναι ἄνθρωποι ἐργατικοί, εὐγενεῖς, φιλοπρόοδοι, φιλοπάτριδες, εὐσεβεῖς καί φιλάνθρωποι.
Οἱ ἄνθρωποι αὐτοῦ τοῦ τόπου καί ἡ ἐλαχιστότητά μου Σᾶς ἀγαπᾶμε καί καυχόμαστε γιά τή Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία. Ἡ ἀγάπη εἶναι καί ἀντιπελάργηση τῶν ὅσων ἐκείνη πρόσφερε στή χώρα μας κατά τούς δυσχείμερους καιρούς τοῦ παρελθόντος, πού τούς τρέμει ὁ λογισμός.
Την ἱστορική μας ἐπαρχία προστατεύει ἀπό τόν θρόνο της ἡ Παντάνασσα τοῦ Μυστρᾶ, γι΄αὐτό Παναγιοσκέπαστη τήν ὀνομάζουμε, καί ὁ ὅσιος Νίκων «ὁ Μετανοεῖτε» ἐπί χίλια καί πλέον χρόνια, γι΄αὐτό καί ὁσιοσκέπαστη τή λέμε. Ἀπό τά εὐλογημένα αὐτά χώματα, ἐπίσης, προῆλθαν ἤ διῆλθαν τρεῖς δεκάδες ἄλλοι Ἅγιοι, κληρικοί καί λαϊκοί, τόσο κατά τή βυζαντινή ἐποχή ὅσο καί κατά τήν Τουρκοκρατία, πού κοσμοῦν τό στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας μας. Οἱ ἐπίσκοποι Μονεμβασίας Πέτρος, Θεοφάνης καί Παῦλος, ὁ Ἐπίσκοπος Κιέβου Φώτιος ὁ ἐκ Μονεμβασίας, ὁ νεομάρτυς Ἰωάννης ὁ ἐκ Γουβῶν καί Γερακίου καί ὁ Ἐπίσκοπος Λακεδαιμονίας Θεόκλητος ὁ θαυματουργός κατέχουν μεταξύ ἄλλων ὑψηλή θέση στόν χορό τῶν Λακώνων ἁγίων. Σ΄αὐτόν τόν λαμπρό ὅμιλο ἐσχάτως ἐνετάχθη καί ὁ Ἐθνοϊερομάρτυρας Ἀνανίας Λαμπάρδης, Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας διά τῆς ἐκ μέρους Ὑμῶν καί τῆς Πατριαρχικῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἀναγραφῆς του στίς Ἁγιολογικές Δέλτους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Γιά τήν εὐλογημένη ἀπόφασή Σας αὐτή ἐκφράζουμε τίς πηγαῖες εὐχαριστίες μας ἐν εὐγνωμοσύνῃ πολλῇ.
Παράλληλα, μιά πλειάδα ἀξίων καί ἐπιφανῶν προσωπικοτήτων πού τίμησαν τά γράμματα καί τίς τέχνες καί δόξασαν τήν πατρίδα παλαιότερα καί στά νεότερα χρόνια ἔχει τίς καταβολές της στόν τόπο μας. Σ΄ αὐτούς ἀνήκουν καί ὁ Κροκεάτης ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος, ὁ Μονεμβασιώτης λογοτέχνης Γιάννης Ρίτσος, ὁ ἐκ Βασσαρᾶ ἀκαδημαϊκός Ἰωάννης Θεοδωρακόπουλος καί ὁ ἀπό Μονεμβασίας καί Σπάρτης Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος Θεόκλητος Μηνόπουλος.
Πρίν, ὅμως, περατώσω τόν ἰσχνό λόγο μου Σᾶς παρακαλῶ νά εὐλογήσετε τήν εὐκληματοῦσα ἐκκλησιαστική ἄμπελο τῆς Ἐπαρχίας μας καί τόν καλλίτεκνο, φιλογενῆ καί ὑψαύχενα χριστοφόρο λαό μας, ὥστε νά διάγει τίμιο καί ἡσύχιο βίο.
Δῶστε τήν εὐχή καί τήν εὐλογία Σας στόν ἱερό Κλῆρο τῆς θεοσώστου ἐπαρχίας μας, τόν βιγλάτορα τῆς πίστεως, τόν ἀμύντορα ἰδανικῶν, τόν κληρωτό τῆς φιλοτιμίας, τόν χαρισματικό φορέα τῆς χάριτος καί τῆς ἐλπίδος. Σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι αὐτός ὁ Κλῆρος, μέ καθαρά τήν ψυχή καί τά χέρια, μέ ζῆλο ἔνθεο καί φόβο Θεοῦ, ἀγωνίζεται ἀκατάπαυστα καί πασχίζει νά ἑνώσει τόν Πλάστη μέ τό πλάσμα, νά θρέψει πνευματικά, γιατί καί «οἱ ψυχές πεινοῦνε» κατά τόν ποιητή, καί νά στηρίξει ἠθικά τόν λαό τοῦ Θεοῦ, μέ σκοπό νά ἐλλιμενίσει στό ὑπήνεμο λιμάνι τοῦ οὐρανοῦ τόν κουρασμένο στρατοκόπο τῆς ζωής αὐτῆς, πού εἶναι καί νοσταλγός τῆς ἄλλης.
Δῶστε ἀκόμη τήν πολύτιμη εὐλογία Σας στούς πιστούς καί ἐκλεκτούς ἄρχοντες τοῦ Νομοῦ καί τῆς πόλεως μας, μέ τούς ὁποίους ἄριστα συνεργάζεται ἡ τοπική μας Ἐκκλησία, γιατί Σᾶς σέβονται, Σᾶς ἀγαποῦν καί Σᾶς τιμοῦν πρεπόντως.
Ἰδιαιτέρως Σᾶς παρακαλῶ νά εὐλογήσετε τά νειᾶτα τῆς Μητροπόλεως μας, τήν ἐλπιδοφόρα σεισμική νεολαία μας, γιατί ἀποτελεῖ τό σημεῖο τῆς ἀναφορᾶς μας καί τό αἴτημα τῶν προσευχῶν μας. Οἱ νέοι μας μέ ἀξιοθαύμαστη ὄρεξη καί ἀξιέπαινο ζῆλο, μέ ἀποφασιστικότητα καί σοβαρότητα «χτίζουν τῆς ἀλήθειας τούς καινούργιους παρθενῶνες» καί δέν ἀνήκουν σ΄αὐτούς πού ἔχουν γιά στόχο τους τό χάος καί βαδίζουν στό πουθενά. Ἔχουν ἐπίγνωση τῆς πολύτιμης κοινωνικῆς καί ἐθνικῆς ἀποστολής τους καί φιλοδοξοῦν νά κάνουν τοῦ ποιητῆ τό ὅραμα μιά εὐλογημένη πραγματικότητα, δηλαδή τήν Ἑλλάδα μας «μιά διαμαντόπετρα στῆς γῆς τό δακτυλίδι». Γι΄αὐτό ἀποτελοῦν τήν ἐλπίδα μας καί τήν ἀπαντοχή μας στῆς ἀπελπισίας τόν καιρό.
Τέλος, Σᾶς παρακαλῶ νά δεχθεῖτε μαζί μέ τίς ταπεινές ὁλόθερμες εὐχές μας, γιά νά συνεχίζετε μέ ἀμφιλαφῆ τή χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος τήν πολύκαρπη, θεοτίμητη, πολυεύθυνη καί ἀγλαόκαρπη Πατριαρχία Σας, καί ἕναν δίσκο, πού εἶναι ἔργο τέχνης καί ἀξίας καί φέρει γύρω του τήν ἀφιερωτική ἐπιγραφή καί στό μέσο του τήν προτομή τοῦ ἁγίου Ἐθνοϊερομάρτυρος Ἀνανίου, γιά νά Σᾶς θυμίζει τήν ἱστορική γιά τή Σπάρτη ἐπίσκεψή Σας.
Παναγιώτατε,
Καλῶς μᾶς ἤλθατε, μέ ὅ,τι εἶστε ὡς πρόσωπο καί μέ ὅ,τι κομίζετε ὡς θεσμός, γιά τή μνημοσύνη μας, γιά τήν ἱστορία μας, γιά τό παρόν καί τό μέλλον μας.
