Το Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών Αττικής (ΣΣΜΑ) για τα επόμενα είκοσι χρόνια, το οποίο περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσεων που στοχεύει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας και την ενίσχυση των «πράσινων» μεταφορών, εκπονείται από τον ΟΑΣΑ.
Στόχος του ΣΣΜΑ, αποτελεί η βελτίωση της κινητικότητας των πολιτών και η αποδοτικότερη λειτουργία του ευρύτερου συστήματος των αστικών συγκοινωνιών, με ορίζοντα εικοσαετίας και με έμφαση στη διαλειτουργικότητα των μέσων και την προώθηση βιώσιμων αστικών μεταφορών.
Ο ΟΑΣΑ καταγράφει την υπάρχουσα κατάσταση των μεταφορών στην Αττική μέσω εκτεταμένης έρευνας που πραγματοποιείται σε όλους τους δήμους της Αττικής, σε νοικοκυριά, μετακινούμενους σε σταθμούς μετρό, τραμ, λεωφορείων και τρόλεϊ, σε λιμάνια και αεροδρόμια, ενώ συμμετέχουν οδηγοί ταξί και εταιρείες εμπορευματικών μεταφορών.
Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε σήμερα ημερίδα με θέμα «Μαζί σχεδιάζουμε τον Νέο Συγκοινωνιακό Χάρτη της Αττικής», στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με τη συνεργασία του υπουργείου, του ΟΑΣΑ και του «Growthfund», του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, όπου συμμετείχαν όλοι οι δήμοι της Αττικής, καθώς και συναρμόδιοι φορείς, προκειμένου να ενημερωθούν και να συμβάλουν ενεργά στη διαμόρφωση του νέου συγκοινωνιακού χάρτη.
«Χρειαζόμαστε ένα καλά μελετημένο σχέδιο, το οποίο να μετουσιώνει μια σωστή στρατηγική στην οργάνωση των αστικών μετακινήσεων. Μια στρατηγική η οποία θα συμβαδίζει στους άξονες στους οποίους θα πρέπει να κινηθεί -συνολικά- το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφορών, ώστε να πετύχει τους στόχους του για το κλίμα και την ανταγωνιστικότητα» τόνισε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας. Και πρόσθεσε: «Πρόσφατα, άλλωστε, και στην έκθεση Ντράγκι επισημαίνεται η ανάγκη να απαλλαγεί ο κλάδος των μεταφορών από τον άνθρακα, να ενισχυθούν οι δημόσιες συγκοινωνίες και να βελτιωθούν οι υποδομές. Η προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας προκρίνεται ως η πιο αποδοτική λύση για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις. Παράλληλα, λοιπόν, με τα επιβεβλημένα έργα και τις παρεμβάσεις, χρειάζεται να αναπτυχθεί και μια νέα κουλτούρα αστικών μετακινήσεων». Σε αυτή τη βάση, επισήμανε ο υπουργός, το Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών Αττικής θα αναπτυχθεί λαμβάνοντας υπόψη και τις μελλοντικές κοινωνικές και οικονομικές τάσεις, καθώς και τις εξελίξεις σε υπηρεσίες και τεχνολογία, στον τομέα των δημόσιων μεταφορών.
Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών υλοποιεί ένα πολυεπίπεδο έργο ενίσχυσης των δημόσιων συγκοινωνιών στην Αττική, με βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη.
Ενδεικτικά:
- Ανανεώνεται ο στόλος των αστικών λεωφορείων.
- Από χθες, κυκλοφορούν 250 νέα, σύγχρονα, αντιρρυπαντικής τεχνολογίας λεωφορεία στην Αττική, με σκοπό να γίνουν 950 το καλοκαίρι του 2025.
- Και αναζητούμε χρηματοδότηση για επιπρόσθετα 700 λεωφορεία και τρόλεϊ.
- Υλοποιούνται πιλοτικά νέες υπηρεσίες, όπως οι ανέπαφες πληρωμές στα εισιτήρια.
- Επεκτείνεται το δίκτυο του Μετρό.
- Αναβαθμίζονται συρμοί.
- Δρομολογείται η ενίσχυση της μικρο-κινητικότητας.
Αυτές οι παρεμβάσεις βελτιώνουν το επίπεδο υπηρεσιών προς το επιβατικό κοινό, αλλά συνιστούν και παρακαταθήκη για το μέλλον. Αποτελούν τα μέσα και τις υποδομές επάνω στις οποίες θα εφαρμοστεί το Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών της Αττικής, το οποίο θα προκύψει μετά και τη διαβούλευση».
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Μεταφορών Βασίλης Οικονόμου, ευχαρίστησε δήμους και κοινωνικούς φορείς που ανταποκρίθηκαν στη σημερινή εκδήλωση και επισήμανε: «Σήμερα αρχίζει ο διάλογος για την οριστική διαμόρφωση του νέου Συγκοινωνιακού Χάρτη για την Αττική, ένα στρατηγικό σχέδιο που δεν αφορά απλώς στη διαχείριση των μετακινήσεων, αλλά στη συνολική αναβάθμιση της ποιότητας ζωής όλων των πολιτών».
Όπως είπε, «η συνεργασία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με τον ΟΑΣΑ και το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο, σε συνδυασμό με τη στήριξη των δήμων και της περιφέρειας, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τον εκσυγχρονισμό του συγκοινωνιακού μας δικτύου. Όλη αυτή η προετοιμασία θα ολοκληρωθεί με την τελική μορφή του Συγκοινωνιακού Χάρτη της Αττικής έως τον Μάιο του 2025» .
Το νέο Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών βασίζεται σε τέσσερις άξονες:
- τη βιώσιμη κινητικότητα,
- την προσβασιμότητα,
- τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών και
- την προστασία του περιβάλλοντος.
«Στόχος μας» είπε ο κ. Οικονόμου, «είναι να δημιουργήσουμε ένα πιο αποτελεσματικό, ασφαλές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα μεταφορών, που θα εξυπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών. Στους πολίτες της Αττικής με τον σύνθετο αστικό και περιαστικό ιστό, απαντάμε με την υλοποίηση ενός σχεδίου που ανταποκρίνεται στις μεταφορικές ανάγκες τους. Όπως το δικαιούνται».
Ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος υπογράμμισε: «Το γεγονός ότι τα μεγάλα συγκοινωνιακά έργα αποδίδουν σε μελλοντικές κυβερνήσεις είναι αυταπόδεικτο. Συνεπώς, είναι λανθασμένο να υποστηρίζεται πως καμία κυβέρνηση δεν έχει υλοποιήσει διαχρονικό σχεδιασμό σε αυτόν τον τομέα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που αποδεικνύει αυτή τη διαχρονικότητα είναι η Αττική Οδός, η οποία σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από διαφορετικές κυβερνήσεις. Η απόφαση της σημερινής κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη να συνεχίσει την παραχώρησή της ήταν ιδιαίτερα σοφή. Το συγκεκριμένο μοντέλο λειτουργίας, όχι μόνο εξασφαλίζει την ποιότητα των υπηρεσιών, αλλά αποτρέπει και το φαινόμενο της επαγόμενης συμφόρησης (“induced traffic”), ελέγχοντας τη ζήτηση εισόδου. Πρόκειται για μια κίνηση στρατηγικής σημασίας που είχε το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.
Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι το Μετρό της Αθήνας. Το έργο αυτό, αν και σχεδιάστηκε στο παρελθόν, συνεχίζει να εξελίσσεται και να αποδεικνύει τη διαχρονικότητά του, καθώς καλύπτει ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του λεκανοπεδίου. Το Μετρό είναι ένα αρθρωτό έργο που προσαρμόζεται στις ανάγκες της πόλης και αποτελεί βασικό εργαλείο στον σχεδιασμό των δημόσιων συγκοινωνιών.
Είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη τη ζήτηση των μετακινήσεων στην Αθήνα και, όσο προχωρούν τα αρθρωτά έργα, να προσαρμόζονται ανάλογα οι δημόσιες συγκοινωνίες. Η απομάκρυνση από τον ακαδημαϊσμό και η εστίαση στις πραγματικές συνθήκες είναι κρίσιμη, καθώς πλέον διαθέτουμε δυναμικά εργαλεία παρακολούθησης της κυκλοφορίας. Με βάση αυτά, μπορούμε να χαράξουμε δυναμικές πολιτικές που θα κάνουν τις δημόσιες συγκοινωνίες άμεσα πιο λειτουργικές και αποτελεσματικές».
Η γενική γραμματέας Μεταφορών Δέσποινα Παληαρούτα τόνισε: «Σήμερα κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για την εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών Αττικής (ΣΣΜΑ), κάνοντας την αρχή για τη σχετική διαβούλευση με τους δήμους, των οποίων η συμβολή σε αυτό το εγχείρημα είναι αποφασιστικής σημασίας. Μέσω του ΣΣΜΑ θα προσδιοριστεί η ζήτηση για ΜΜΜ, η εκτίμηση των απαιτήσεων προέλευσης-προορισμού, η εξέταση νέων τάσεων αστικής μετακίνησης, σε ένα χώρο ευθύνης που τα τελευταία 15 χρόνια έχει μεταβληθεί σημαντικά, από κοινωνική, οικονομική και πολεοδομική άποψη. Τα ευρήματα θα αποτελέσουν τον γνώμονα για τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού Στρατηγικού Σχεδίου, που θα ορίζει δράσεις για τη βελτίωση της κινητικότητας των πολιτών της Αττικής και της αποδοτικής λειτουργίας του Συστήματος Αστικών Συγκοινωνιών, δίνοντας έμφαση στην διαλειτουργικότητα των μέσων και την προώθηση βιώσιμων αστικών μεταφορών».
Ο διευθύνων σύμβουλος του Growthfund, Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, Γρηγόρης Δ. Δημητριάδης, ανέφερε πως «τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς μπορούν να γίνουν το κυρίαρχο μέσο μετακίνησης, γιατί είναι η μόνη επιλογή για να ζούμε όλοι σε μια περιβαλλοντικά φιλική και καθαρή πόλη. Με ανοιχτό μυαλό και δυναμική δράση, μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά και να χαρίσουμε στην Αττική ακόμη καλύτερα Μέσα, δημόσιες συγκοινωνίες που θα συμβάλλουν σε ένα καλύτερο, “πράσινο” πιο ευέλικτο μέλλον. Αυτό που αξίζει στους κατοίκους και στους επισκέπτες της».
Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ, Γιώργος Σπηλιόπουλος, περιέγραψε τους στόχους και τις προκλήσεις του Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών Αττικής, που θα καθορίσει το μέλλον των μετακινήσεων στην Αττική. Όπως είπε: «Στόχος μας είναι να διατυπώσουμε ένα κοινό όραμα για την εξέλιξη των αστικών συγκοινωνιών στην Αττική, και να σχεδιάσουμε το μέλλον. Το στρατηγικό σχέδιο μεταφορών της Αττικής θα συμβάλλει στη δημιουργία ενός νέου συστήματος μεταφορών επικεντρωμένου κυρίως στις δημόσιες μεταφορές για τα επόμενα 20 χρόνια. Στόχος του έργου είναι η διαμόρφωση και η τεκμηρίωση ενός νέου συγκοινωνιακού χάρτη με κύριες επιδιώξεις τη βελτίωση κινητικότητας των πολιτών και την αποδοτικότερη λειτουργία του συστήματος αστικών συγκοινωνιών, δίνοντας έμφαση στην διαλειτουργικότητα των μέσων και την προώθηση βιώσιμων αστικών μεταφορών».
Ο εντεταλμένος σύμβουλος Οδικής Ασφάλειας της Περιφέρειας Αττικής, Κωνσταντίνος Μαρκουίζος, συνεχάρη την ηγεσία και τα στελέχη του υπουργείου Μεταφορών, για την πρωτοβουλία και αναφέρθηκε στον καθοριστικό ρόλο της Περιφέρειας Αττικής στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος, που πλήττει καθημερινά χιλιάδες πολίτες. «Η ανάγκη ενός σχεδίου που θα προσφέρει τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και μακροπρόθεσμες λύσεις, προς όφελος όλων των πολιτών και των 66 δήμων της Περιφέρειας Αττικής, αναδείχθηκε ως βασική προτεραιότητα. Η περιοχή της Αττικής, όπου διαμένει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας, απαιτεί ένα βιώσιμο και εφικτό σχέδιο συγκοινωνιών που θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής όλων και θα παρέχει τη μέγιστη δυνατή προσβασιμότητα, προστασία και ασφάλεια» είπε.
Στο πλαίσιο του χαιρετισμού του, ο αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, ανέφερε πως η εκπόνηση ενός Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών για την Αττική είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης. Ένα καλά σχεδιασμένο και συντονισμένο σχέδιο μεταφορών μπορεί να διαμορφώσει ένα βιώσιμο και αποδοτικό σύστημα μετακινήσεων, το οποίο προάγει τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα, μειώνει την εξάρτηση από τα ιδιωτικά οχήματα και ενθαρρύνει τη μετακίνηση με φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των πολιτών. Επεσήμανε πως για την εκπόνηση ενός αποτελεσματικού και λειτουργικού σχεδίου ο διάλογος με τους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι μονόδρομος «καθώς χωρίς τη πολύτιμη συμβολή τους, οποιοσδήποτε σχεδιασμός και πρωτοβουλία να υπάρξει, θα είναι καταδικασμένος να αποτύχει, καθώς δεν θα περιλαμβάνει τις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες».
Τέλος, στην τοποθέτησή του, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, Θανάσης Τσιάνος, ανέφερε: «Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, όσο αφορά το σύστημα μεταφορών στην Αττική. Υπάρχει σημαντική αύξηση της ζήτησης των μετακινήσεων, που ήταν αναμενόμενη και αναδεικνύει με τον πιο εμφατικό τρόπο τις συνέπειες της αποεπένδυσης στο χώρο των μεταφορών κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Εάν δεν αναληφθεί άμεσα δράση, αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη και γενικευμένη κυκλοφοριακή συμφόρηση». Τόνισε πως το οδικό δίκτυο μπορεί να εξυπηρετήσει συγκεκριμένο αριθμό οχημάτων και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εξυπηρετήσει όλες τις μετακινήσεις με ιδιωτικό όχημα. «Για κάθε 1 ευρώ που επενδύουμε για οδικά έργα θα πρέπει να επενδύουμε πολλαπλάσιο ποσό για την προώθηση των ΜΜΜ, ώστε κάποια στιγμή να λύσουμε τα προβλήματα των μετακινήσεων στην μητροπολιτική περιοχή» είπε χαρακτηριστικά και κατέληξε λέγοντας πως «τέσσερα είναι τα κρίσιμα ζητήματα προτεραιότητας και εμπλέκεται στη λύση τους ο ΟΑΣΑ:
- Οδικής ασφάλειας και πώς μπορεί να βοηθήσει η μελέτη του ΟΑΣΑ.
- Ανάγκη για συντήρηση και διαχείριση των υφιστάμενων υποδομών και μέσων.
- Ανάγκη για γενικό στρατηγικό σχεδιασμό.
- Πρόταση για ίδρυση μητροπολιτικού φορέα μεταφορών για Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
