Η επέτειος των 100 χρόνων από την ανακήρυξη της αυτοκεφαλίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Πολωνία, η οποία αποδόθηκε στις 13 Νοεμβρίου 1924 από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο.
Αυτή η επέτειος αντικατοπτρίζει την ωρίμανση και την εκκλησιολογική συνείδηση της τοπικής ορθόδοξης κοινότητας, η οποία διαμορφώθηκε μέσα από την πλούσια πνευματική, πολιτιστική και λειτουργική παράδοση, καθώς και τη γενναιότητα των προγόνων που θυσιάστηκαν για την υπεράσπιση της Εκκλησίας και της πατρίδας τους. Η απόδοση της αυτοκεφαλίας επέτρεψε την αναζωογόνηση της ορθόδοξης συνείδησης των πολιτών της Πολωνίας, και την αναγνώριση της ορθοδοξίας ως θεμελιώδους κομματιού της εθνικής κληρονομιάς και του πολιτισμού.
Ακριβώς 100 χρόνια μετά, στις 13 Νοεμβρίου 2024, πραγματοποιήθηκαν οι επίσημες εορταστικές εκδηλώσεις στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής στη Βαρσοβία. Προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας κ. Σάββα, τελέστηκε Θεία Λειτουργία στην οποία συμμετείχαν τα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Πολωνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και πολυάριθμοι ιερείς που είχαν προσέλθει για να τιμήσουν την επέτειο.
Ο Μητροπολίτης κ. Σάββας υποδέχθηκε τους εκπροσώπους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, των Εκκλησιών που συμμετέχουν στο Πολωνικό Συμβούλιο Εκκλησιών, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Πολωνίας, τις κεντρικές και τοπικές αρχές, καθώς και όλους τους παρευρισκόμενους πιστούς. Στην ομιλία του, ευχαρίστησε το Θεό για την αυτοκεφαλία και για τις ευλογίες που χάρισε στην Εκκλησία στην Πολωνία κατά την πάροδο του χρόνου. Ανέτρεξε στις ρίζες της Ορθοδοξίας στην Πολωνία, οι οποίες συνδέονται με τους ιεραποστόλους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο. Αναφέροντας τα ιστορικά εμπόδια που αντιμετώπισε η Εκκλησία στην πορεία της προς την αυτονομία, επεσήμανε τη διαρκή προσπάθεια της Εκκλησίας για κανονική αυτοτέλεια, παρά τις δυσκολίες.
Σύμφωνα με τον Μητροπολίτη κ. Σάββα, η αυτοκεφαλία επέφερε την εσωτερική σταθερότητα της Εκκλησίας και βελτίωσε τις σχέσεις με το κράτος. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η ανασυγκρότηση της εθνικής ορθόδοξης ταυτότητας, δίνοντας στους πιστούς την αίσθηση του πατριωτικού καθήκοντος και της προσφοράς για την ανεξαρτησία της πατρίδας. Με θερμά λόγια, ο Μητροπολίτης ανέδειξε την ουσιαστική συνεισφορά της Ορθοδοξίας στην ιστορία της Πολωνίας, χαρακτηρίζοντας την αυτοκεφαλία ως επιβεβαίωση του ισχυρού δεσμού της Ορθοδοξίας με τη χώρα.
Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας αναγνώστηκε ειδικό μήνυμα της Ιεράς Συνόδου και πραγματοποιήθηκαν ευχαριστίες προς τις εκκλησιαστικές και κρατικές αρχές, ενώ αναπέμφθηκαν προσευχές για την ευημερία και την ευλογία της πατρίδας και του λαού της. Οι ύμνοι αποδόθηκαν από τη χορωδία του Καθεδρικού Ναού υπό τη διεύθυνση του πρωτοδιακόνου δρα. Σεργίου Μποουτρούτσουκ και από τη χορωδία της Θεολογικής Σχολής Βαρσοβίας υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Βλάντιμιρ Βολοσιούκ. Μετά τη Θεία Λειτουργία, τελέστηκε δέηση υπέρ της Εκκλησίας, του κλήρου και των πιστών της.
Κλείνοντας τις εορταστικές εκδηλώσεις στη Βαρσοβία, ο Μητροπολίτης κ. Σάββας απευθύνθηκε με πατρική στοργή στη νέα γενιά, προτρέποντάς την να αντλεί σοφία από τη ζωή των προγόνων και να βρίσκει στήριξη στο Χριστό. Ολοκλήρωσε την ομιλία του με ευχαριστίες προς τους επισκόπους, το πλήθος των ιερέων και τους προσκυνητές που συμμετείχαν.
Στο πλαίσιο των εορτασμών, διοργανώθηκε υπαίθρια έκθεση αφιερωμένη στα 100 χρόνια αυτοκεφαλίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Πολωνία από το Μουσείο της Μητρόπολης Βαρσοβίας. Το απόγευμα, στις 17:00, πραγματοποιήθηκε επετειακή συναυλία στο Βασιλικό Κάστρο της Βαρσοβίας, όπου ο Μητροπολίτης κ. Σάββας υπογράμμισε τη σημασία της εκκλησιαστικής μουσικής ως μέσου πνευματικής έκφρασης. Στη συναυλία παρουσιάστηκαν έργα Ορθόδοξων και Πολωνών συνθετών, καθώς και παραδοσιακή βυζαντινή και παλαιοβουλγαρική μουσική.
